Soppekspert: – Dårleg bikinisesong fører til glimrande soppsesong

Soppsesongen i år er allereie i gang, og 2024 ligg an til å bli endå eit glimrande soppår. Det er berre å komme seg ut i skogen, seier ein ekspert.

– Ein varm og tørr mai etterfølgd av litt dårleg vêr i feriemånaden juli har ført til at det blir ein glimrande soppsesong, seier soppekspert Kolbjørn Mohn Jenssen.

Han fortel at skogane rundt om i landet allereie kryr med store mengder kantarellar, steinsopp, kremler og sjampinjongar.

– Her hadde vi sopp til både lunsj og middag i går, fortel soppeksperten.

Rikeleg med nedbør

Ifølgje Jenssen var 2023 eit godt soppår. Takka vere ein tørr og varm forsommar, etterfølgd av mykje nedbør i juni, forventar han at det vil gjelde også i år.

– Ettersom det har vore ein varm mai, etterfølgd av ein del nedbør i juni, har soppmycel fått høve til å utvikle seg i den fuktige bakken, forklarer han.

I byrjinga av juli trur Jenssen at soppsesongen truleg er i gang over heile landet.

– Det har vore ganske varmt nord i landet òg. Eg ser at det dukkar opp bilete av sopp frå heile landet.

– Soppsesongen har byrja bra, og eg trur han vil fortsetje glimrande, legg han til.

– Toler meir

I juni har det vore ein del styrtregn rundt om i landet. Styrtregn kan vere øydeleggjande for avlingar i jordbruket. Men Jenssen seier det sannsynlegvis ikkje vil ha skadelege konsekvensar for soppveksten, fordi sopp toler litt meir enn andre vekstar.

– Dei ser ut som paraplyar, så dei toler styrtregn. I nokre tilfelle kan mykje styrtregn føre til at soppen kan bli angripen av parasittsopp, men då skal ein ha veldig mykje fukt og nedbør over tid, forklarer han.

Giftig sopp

Det finst tusenvis av soppartar i Noreg. Sjølv om mange ikkje er farlege å ete, kan nokre føre til alvorleg forgifting.

Nedturen med dei gode forholda for soppen, er at også giftsoppane kjem til norske skogar.

– Det er ikkje fleire giftige soppar enn vanleg, understrekar han.

Samtidig tilrår han alle soppsankarar å ha god oversikt over sopp dei plukkar og et.

– Ikkje et noko som du ikkje er sikker på. Få soppen kontrollert på ein trygg måte før du et han. Norges sopp- og nyttevekstforbund har fleire soppkontrollar gjennom sommaren, seier Jenssen.

Fleire førespurnader til Giftinformasjonen

Charlotte Rosenberg Ulstad ved Folkehelseinstituttet (FHI) opplyser at Giftinformasjonen så langt i år har fått fleire førespurnader om mogleg soppforgifting enn i same periode i fjor. Det gjeld både for april, mai og juni. Medan det var 27 førespurnader om soppeksponering i juni 2023, var det til saman 49 slike tilfelle i juni i år.

– Samanlikna med dei siste sju åra, er dette det høgaste talet førespurnader vi har hatt for april og mai. I juni i fjor var det unormalt få førespurnader, men juni i år ligg omtrent på snittet for dei sju tidlegare år, seier Ulstad.

Førespurnader seier i seg sjølve ikkje noko om kor mange som kan ha vore utsette for giftig sopp i Noreg. Tala omfattar også sopp som er teken som rusmiddel eller i sjølvskadingssamanheng, og han kan vere sjølvplukka eller kjøpt.

Ho oppmodar soppsankarar til å vere heilt sikre på soppen dei plukkar, og at dei burde plukke og vurdere sopp ein og ein.

– Lær dei viktigaste giftsoppane og dei vanlegaste forvekslingsartane i Noreg. Nytt fysisk eller digital soppkontroll. Vi har mange førespurnader frå fortvilte innringjarar som har vorte redde etter å ha ete eit soppmåltid. Ver 100 prosent sikker på soppen før du et han, så sparer du deg både for bekymring og soppforgifting. Dersom ein mistenkjer ein har fått i seg giftig sopp, kontakt Giftinformasjonen eller lege. Ta vare på sopprestar eller bilete, oppmodar Ulstad.

(©NPK)